Sigmund Freud, psikoloji tarihine adını altın harflerle yazdıran psikanaliz geliştiren ve psikolojinin en önemli alt dallarından olan bu dalı kuran bir bilim insanıdır. Yıllarca üzerine birçok tartışmalar yapılan yapısal kişilik kuramının da kurucusu ve teorisyeni olması bakımından Freud psikoloji ve bilim tarihinin en önemli kişilikleri arasındadır. Yaşamının büyük bir kısmını temelde insan zihnini, zihinsel bozuklukları ve cinsiyeti etkileyen teorileri formuna dökmeye odaklanarak geçiren bu ünlü bilim insanının bilinmeyenlerini sizler için bu yazımızda derledik.

Sigmund Freud Kimdir?

Sigmund Freud, psikolojinin en önemli alt dallarından biri olan psikanaliz biriminin kurucusu olarak bilinir doğumlu Yahudi kökenli bir nörologdur. Hastayla psikanalist arasında gerçekleşen bütün diyalog süreçlerinin klinik tedavi ortamında tedavi edilmesine yarayan psikanaliz yöntemini psikoloji bilimine kazandırmıştır. Hastaların bilinç altında yatan tüm süreçleri ve bilincindeki çeşitli unsurlarla olan bağlantılarını anlamaya hayatını adamıştır. Orta halli bir Yahudi ailenin çocuğudur. Ekonomik bunalımdan dolayı ailesiyle Viyana ‘da bir yaşam sürmek durumunda kalan Freud lisede Latince, Fransızca ve İngilizce öğrenmiş; bunun yanında kendi çabasıyla İspanyolca, İtalyanca ve İbranice içinde öğrenme konusunda emek sarf etmiştir.

Başlangıçta istemediği halde tıp kazanması ve okulunda ayrımcılığa uğraması nedeniyle 1876 yılında fizyolojist Brückenin laboratuvarına girmiş, burada insanı sinir sistemi üzerine çeşitli araştırmalar yapmıştır. İnsan beyninin anatomisi üzerine çalışmaların yanında nöro patoloji uzmanı Dr. Theodor Meynert’in yanında asistanlık yapmaya başlamıştır. Aldığı bir bursla 1885’te Paris’e gittiğinde burada hislerinin belirtilerini ve hipnotizma ile telkin sürecinin bu hastalıkta etkilerini gözlemlemiştir. Daha sonra Paris’ten ayrılarak Berlin’e gittiğinde burada çocuk nöro patolojisi ile ilgilenmiştir. Viyana’ya geri döndüğünde dört yıldır nişanlı olduğu eşi ile evlenmiş sinir hastalıkları ve hisleri dolayısıyla kendisine başvuran kişilere dönemin ünlü tedavi yöntemi olan elektroterapi ve hipnotizma uygulamıştır. İlk tedavi süreçlerinde uygulayan ve bunun cinsiyeti üzerindeki etkilerini araştıran ünlü bilim insanı Viyana Psikanaliz Derneği’nin de kurucusudur.

Psikoloji tarihine kazandırdığı sayısız çalışmanın yanında tüm bu çalışmalarını bir araya getirdiği birçok kitabı da vardır. Birçok kez onun çalışmalarını “delilik” olarak adlandıran kişiler bunun üzerine çeşitli senaryolar kurmuş ve yazılan senaryolar üzerinden büyük paralar kazanmıştır. Freud 1923’te kendisine üst çene ve damak kanseri tanısı konulmasından sonra beraberinde devam eden yıllarda 33 ameliyat olmuş ve daha sonraki süreçte uzun yıllar konuşma ve yemek yeme sıkıntısı çekmiştir. Prensipleri gereği herhangi bir şekilde özel belge, anı defteri, mektup ya da kişisel herhangi bir şey bırakmamıştır. Nazilerin Viyana’ya girmesiyle Avusturya ‘yı terk etmek zorunda kalıp Londra’ya yerleşmiş ve ölümüne kadar burada çalışmalarına devam etmiştir.

Psikolojide Sigmund Freud’un Yeri

Psikoloji biliminde adının sıkça duyduğumuz Sigmund Freud, eğitim ve kariyer hayatında da başarılı bir çizgi yakalamıştır. Doktora derecesini 24 yaşında alan ve dönemin ünlü beyin anatomisti Dr. Theodor Meynert‘in yanında çalışmaya başlayan ünlü bilim insanı buradaki çalışmaların ışığında birçok farklı vakayla karşılaşmış ve daha sonra kariyerin de buna yönelik olarak şekillendirmiştir. 1884 yılında kokain üzerine bir inceleme yapmakla görevlendirilmiş zaman içerisinde davranışın psikolojik anlamının değil bunun altında yatan nedenlerin öne çıktığını çalışmalarına kaynaklık olarak göstermiştir. Viyana ‘da kendi kliniğini kuran Freud histeri üzerine çeşitli çalışmalar yapmış ve meslektaşı Josef Beuer’ın öğrettiklerinden sonra hipnoz tekniğine histeri rahatsızlığı olan hastalığı üzerine uygulamaya başlamıştır.

Bu çalışma süreci boyunca “katarsis” adını verdiği tedavi ile hastaların çeşitli semptomları ve deneyimleri üzerinde araştırmalarda bulunmuştur. Ancak bu araştırmalar tıp çevresi bakımından çok da sıcak karşılanmamıştı. Çalışmaların başlangıcında her ne kadar başlangıçta iki kişi çalışsalar da Sigmund Freud ‘un nevrozların cinsel kökenleri üzerinde olduğunu düşünmesi üzerine ikilinin yolları ayrıldı. Daha sonraki yıllarda Sigmund Freud insan zihni ve cinselliği derinlemesine araştırmaya başladı cinsellik teorisi üzerine birçok eser yazan ve bu çalışmalar karşısında birçok da eleştirilen ünlü bilim insanı hem eleştirmenler hem de akademisyenler üzerinde kalıcı bir etki bıraktı.

Sigmund Freud’un Yapısal Kişilik Kuramı

Sigmund Freud ortaya koyduğu en önemli araştırmalarından yola çıkarak insan kişiliğinin karmaşası ve birden fazla bileşene sahip olması üzerine bir çalışma yaptı. Bu çalışma üzerine Freud kişiliğinizi de yer alan bazlı yönlerin daha ilkel olduğunu ve yaşamın farklı noktalarında yaşadığınız olaylarla bu ilk yönlerin sizi en temel dürtülere göre hareket etmeye zorladığını ifade etti. Kişiliğin diğer bölümlerine bakınca bu dürtülere karşı koymak isteyen ve bu ilkellikten sizi korumak isteyen bir kişilik kuramı olduğunu ortaya koydu. Bu kurama göre id, ego ve süperego denilen üç ilkel dürtü günlük hayattaki aktivitelerimizin altında yatan nedenleri dengelemeye çalışan ilkel dürtülerdi. İnsan kişiliği bazı taleplere bu noktada bu üçü sayesinde uyuyordu.

İd, Süperego ve Ego Arasındaki İlişki

İd, insan kişiliğinde yer alan en ilkel yandı. İd kişiliğin en birincil en temel bileşeni olarak doğuştan beri var olan tamamen bilinçdışı bir yaklaşımı temsil ediyordu. Tüm arzuların isteklerin ve ihtiyaçlarını aynı anda tatmin edilmesi için çabalayan haz ilkesi tarafından yönetiliyordu. Bu ihtiyaçlar karşılanmadığında fiziksel bir şekilde kendisini ortaya çıkarıyor ve kaygı ya da gerginlik durumuna yol açıyordu. Örneğin acıktığınızda yemek yemediyseniz karnınızın gurultusunu hissediyordunuz ve bunun kaynağı id idi. Yaşamın erken dönemlerinden beri var olan bir güdü olduğu için insanın temel kimliğinde de muhakkak bulunuyordu.

Ego, id dürtülerinden gelişen ve gerçek dünyada kabul edilebilir bir şekilde dürtülerin var olmasını sağlayan bir yönümüzdü. Dürtülere göre hareket etmenin ya da onları terk etmenin bir faydası ya da maliyeti olacaksa zihnim bu davranışa izin vermesi gerektiğini savunuyordu. Ancak ego kaynaklı dürtüler yalnızca uygun zamanda ve uygun yerde ortaya çıkıyordu

Tüm bunların yanında süper ego kişiliği tamamlayan son bileşendi. Freud ‘da göre süperego beş yaş civarında ortaya çıkmaya başlayarak ebeveynlerimizden ve toplumdan edindiğimiz içselleştirilmiş ahlaki standartları ve ideal insan modeline uygun deneyimleri bize sunardı. Bu nedenle karar vermek için süperego var oldukça, davranışlarımızı ilkellikten çıkarıp uygarlaştırmaya ve olabilen en mükemmel haline getirmeye çalışırdı. İd tarafından bize dayatılan ve kabul edilemez dürtüleri bastırır, bunun daha uygun standartlarda hareket edilmesini sağlarlardı.

Sigmund Freud’un Eserleri

Bilimsel çalışmalarında psikoloji alanında öne çıkan Sigmund Freud eserleri ile de oldukça etkili bir kaynak oluşturmuştur yapısal kişilik kuramı ve kıskan analiz anlamında araştırma yapmak isteyen herkes Freud’un bu ünlü eserlerinden yararlanabilir:

• Günlük Yaşa­mın Psikopatolojisi
• Düşlerin Yorumu
• Psikanaliz Üzerine Beş Ders
• Totem ve Tabu
• Narsisizmin İncelenmesine Giriş
• Uygarlığın Huzursuzluğu
• Haz İlkesinin Ötesinde Ben ve İd
• Musa ve Tektanrıcılık
• Cinsellik Kuramı Üzerine Üç Deneme
• Espriler ve Bilinçdışıyla İlişkisi
• Bir otobiyografik paranoya vakasında psikanalitik yorumlar / Dava Daniel Paul Schreber
• Psikanalizin Tarihçesi
• Psikanalize Giriş Dersleri
• Yaşamım ve Psikanaliz
• Tutukluk, Semptom ve Korku
• Bir Yanılsamanın Geleceği
• Kültür İçindeki Huzursuzluk
• Psikanaliz ve Uygulama
• Psikanaliz Üzerine
• Olgu öyküleri
• Histeri ile Mücadele