1444- 1446 ve daha sonra 1451-1481 yılları arasında tahtta kalan Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmet, henüz 21 yaşındayken İstanbul’u fethetmesi ve Bizans İmparatorluğu’na son vermesi ile bilinmektedir. İlk saltanat yıllarında, haçlı ordularını mağlup etmiş ve 1451’de tekrar tahta çıktıktan sonra, Osmanlı donanmasını güçlendirerek İstanbul için hazırlıklara başlamıştır.
Çocukluk ve Gençlik Yıllarında Fatih Sultan Mehmet
1404 ve 1451 yılları arasında hüküm süren Sultan II. Murat ile Hüma Hatun’un çocukları olarak Edirne’de dünyaya gelen II. Mehmet, henüz 11 yaşındayken, tahta çıkmadan önce tecrübe kazanması için, kendinden önceki padişahlarda olduğu gibi eğitim için Amasya’ya gönderildi.
Babası II.Murat tarafından eğitim için gönderilen çok sayıda öğretmenden aldığı İslami eğitimler, onun zihniyeti ve Müslüman inancının pekiştirilmesinde önemli bir rol üstlenmiştir. Kendisinin akıl hocası olan Molla Gürani’nin yaklaşımlarını takip eden Fatih Sultan Mehmet, ayrıca Akşemseddin’den de büyük ölçüde etkilenmiş ve İslami görevi olarak Bizans İmparatorluğu’nu devirmesi ve İstanbul’u fethetme zorunluluğu artık baskın hale gelmiştir.
Sultan II. Murat 1442 yılında Macaristan ile barıştıktan sonra, 1444 yılında henüz 12 yaşındayken ilk saltanat dönemi başlamıştır. Aynı yıl, Macaristan’ın barış koşullarını bozması üzerine savaşa girmiş ve haçlı seferlerini yenilgiye uğratmıştır.
Kosova Savaşı ve Kruje Kuşatması
1444’te Osmanlı ile girdiği Varna Savaşı’nda mağlup gelen John Hunyadi, Osmanlı’ya tekrar saldırmanın yollarını aradı ve yeni bir ordu kurdu. Böylece, Osmanlı’nın ana gücünü tek bir savaş ile yok etmeyi ve Balkan halkını isyana ikna etmeyi planlıyordu. Savaş 3 gün sürdü ve Mehmet’in babası II.Murat önderliğindeki Osmanlı ordusu, Haçlı ordusunu mağlup etmeyi başardı.
1450 yılı geldiğinde, 100 bin kişilik bir Osmanlı ordusu, Arnavutluk’taki Kruje kasabasını kuşatmayı başardı. Arnavut ordusunun morali çok düşüktü ancak din adamları onları motive etti. Daha sonra, Kruje çevresindeki Osmanlı kamplarına girildi ve kervanlara saldırıldı. Eylül ayı geldiğinde, Osmanlı kampları artık bir kargaşa içindeydi ve hastalıklar da yaygınlaşmıştı.
Osmanlı, Kruje’nin silah zoru ile düşmeyeceğini anlayarak geri çekildi ve yeniden Edirne’ye doğru yola çıktı. Fatih Sultan Mehmet’in babası II.Murad, 1450 yılının kış ayında Edirne’de öldü ve II.Mehmet, yeniden tahta geçti.
İstanbul’un Fethine Hazırlık
1446’ta babası II.Murat tahta çıktığında, Fatih Sultan Mehmet’in padişah unvanı devam ediyordu ancak yalnızca Manisa valisi olarak görevini sürdürüyordu. Babasının ölümünden sonra ise 2.kez tahta çıktı.
O yıllarda, Karamanlı İbrahim Bey, Osmanlı’ya karşı çeşitli isyanlar başlatınca II. Mehmet de ona karşı ilk seferini yaptı. Bir yandan da İslami görevi olan İstanbul’un fethine hazırlanıyordu. Yeniden tahta çıktığı günlerde, Osmanlı donanmasını güçlendirmek için çok fazla çalıştı.
İstanbul’un Asya yakasında I. Beyazıt’ın yaptırdığı Anadoluhisarı’ndaki kaleye ek olarak, o da Avrupa yakasında bir kale inşa ettirdiği. Bu, boğazın kontrolünü tamamen ele geçirebilmek içindi. Rumelihisarı’ndaki kalenin inşası tamamlandıktan sonra, boğazdan geçen gemilerden ücret almaya başladı. Bir Venedik gemisi, dur sinyallerini görmezden gelmişti ve tek atışla batırıldı.
1453 Yılı
Bizanslıların daha önce Boğaz’ın girişine gerdikleri zincirler nedeniyle, Osmanlı donanması Haliç’e giremedi. II. Mehmet de Galata boyunca kütüklerden bir yol yapılması için emir verdi. Ardından, gemiler Haliç’teki zincir bariyerini aşarak doğrudan tepenin üzerinden Haliç’e doğru indi. Bu hareket, Bizans savunucularının moralini ciddi şekilde bozdu.
21 yaşındaki II. Mehmet komutasındaki Osmanlı ordusu, 1453 yılında İstanbul’u fethetmeyi başardı ve başkent artık Edirne değil İstanbul oldu. İstanbul’un elden gitmesi, yaklaşık 1500 yıl boyunca devam eden bir imparatorluğun fiilen sonunun geldiği anlamına geliyordu.
Asya ve Avrupa arasındaki en önemli şehir olan İstanbul’un fethedilmesi, Osmanlı’nın Avrupa yerlerini işgal etmesini ve Balkanlar’ı kontrol etmesini kolaylaştırmıştı.
Sırbistan’ın Fethedilmesi
İstanbul’un fethinden sonra II. Mehmet, Sırp hükümdarının haraç göndermeyi reddetmesi üzerine Sırbistan’a karşı harekete geçti ve Novo Brdo’yu fethetmeyi başardı. Burası, Sırbistan’da önemli bir maden şehriydi.
Ordu, daha sonra Belgrad’a doğru ilerledi ve 1456 yılının yaz aylarında Belgrad’ı kuşatarak şehri almaya çalıştı ancak bu kalkışma başarısız oldu. Daha sonra, ordu Smedevro’ya ilerledi ancak tahta çıkan yeni Sırp hükümdarı şehri savunmadı. Yapılan müzakereler sonucunda, Boşnakların Belgrad’ı terk etmelerine izin verildi. 1459 yılı geldiğinde, Sırbistan’ın tamamı Osmanlılar tarafından fethedildi.
Trabzon Kuşatması
1461 yılı geldiğinde, reddedilen yıllık haraç ödemeleri ve çıkarılan isyanlar nedeniyle, Fatih Sultan Mehmet de Mora’ya bir sefer düzenledi. İstanbul’un fethinden 7 yıl sonra, 1460 yılında Mora’yı düşürdü ve Osmanlı’nın esiri oldu. 1460 yazının sonunda, Osmanlı artık tüm Yunan şehirlerini almayı başardı ve toprakları Osmanlı’ya geçirildi.
Trabzon İmparatoru da haraç ödemeyi reddediyordu ve Akkoyunlular ile ittifak yaptı. Fatih Sultan Mehmet ise hem denizden hem de karadan düzenlenen seferler ile önce orduyla birlikte önce Sinop’u daha sonra Trabzon’u ele geçirdi.
Bosna’nın Fethi & Osmanlı – Venedik Savaşları
Kazıklı Voyvoda, Osmanlı’nın yardımı ile Eflak’taki vasal hükümdar haline gelmişti. Birkaç yıl geçtikten sonra, o da haraç ödemeyi reddetti. Ayrıca, Bulgaristan’ın kuzey kısımlarındaki Osmanlı topraklarına girmişti.
O günlerde, Osmanlı ordusu ise Fatih Sultan Mehmet ile birlikte Trabzon’da seferdeydi. Sefer dönüşünde, hızlıca Eflak’a doğru yeni bir sefer düzenlendi.
1463 yılının ilk gününde, Bosna işgal edildi ve hızlıca fethedildi. O günden sonra, resmen Osmanlı’nın en batı şehri oldu.
Osmanlı ile Venedik arasındaki savaşlar 1463 ile 1479 yılları arasında 16 yıl boyunca devam eti. Önce İstanbul’un fethedilmesi ve ardından geriye kalan Bizans kalıntılarının Osmanlı’ya geçmesi üzerine başlayan Venedik savaşlarında çok fazla insan kaybedildi.
Arnavutluk’un Fethedilmesi ve İtalya Seferi
Fatih Sultan Mehmet, Arnavutluk’a karşı bir sefer düzenledi ve 1478 yılında Kruje Kalesi’ni kuşattı. Ancak, Arnavut askerleri kuşatmaya başarıyla direndi ve fetih gerçekleşmedi.
İtalya’ya yapılan saldırılar, Osmanlı’nın İtalya’yı fethetme yönündeki başarısız girişiminin bir parçasıydı. 1480 yılında, 20 bin kişilik bir Osmanlı Ordusu, İtalya’nın güneyini işgal etti. Öyle ki, şehir ele geçirildikten sonra, 1000’e yakın kişinin kafası kesilerek öldürüldü.
