Dünya tarihinde birçok uygarlık yaşadı ve bunların ciddi bir kısmı ne yazık ki tarih sahnesinden silindi. Adını en sık duyduğumuz uygarlıklardan biri de Aztek Medeniyeti. Aztek Medeniyeti, dünyanın bir ucunda yaşamış ve dönemine göre büyük bir uygarlığa sahip olmuş bir topluluktu. Peki Aztekler’i bu kadar büyük bir uygarlık yapan şey neydi? Gelin birlikte inceleyelim.

Aztekler Kimdir?

Aztekler, günümüzde Meksika olarak bilinen Orta Amerika coğrafyasında 14. ve 16. yüzyıllar arasında yaşayan bir toplumdur. Kuzey Mezoamerika’nın büyük bir çoğunluğunu kapladığı bilinen bu medeniyet hem yaşam tarzı olarak hem de kültürel olarak önemli miraslar bırakmıştır. Tarım ve ticaret alanında önemli başarılar elde eden Aztek Medeniyeti, çevresindeki birçok ülkeyi de kendi otoritesi altına alan büyük bir uygarlıktır.

MS 1325’ten 1519’a kadar varlığını sürdüren Aztek Medeniyeti, dönemin en güçlü toplumları arasındadır. Hatta bazı kaynaklar Aztek Uygarlığı için İspanyolların gelişinden önceki son büyük uygarlık olduğunu da yazmıştır. Şehir planlaması, yaşam tarzı, ticari hayatı, güçlü ordusu ve daha kendine has birçok toplumsal özelliği ile Aztekler, bulundukları dönemde önemli bir sistem kurmuşlardır. Bu da Meksika ile olan savaşa kadar önemli bir gelişme göstermelerini sağlamıştır.

Meksika’nın Son Yerli İmparatorluğu: Aztekler

Aztek Medeniyeti hakkında yapılan birçok çalışma ile ortaya çıkan pek çok bulgu vardır. Ancak bunların içinde en önemlisi yerli kültürü yansıtan son imparatorluk olmasıdır. Meksika’nın son yerli imparatorluğu olan bilinen Aztek İmparatorluğu hem Amerika tarihi için hem de Meksika tarihi için önemli bir konumdadır.

Başkenti Tenochtitlan‘da (Mexico City) olan Aztek İmparatorluğu’nun kaynağı yerli kitaplara, filmlere ve döneminde yapılan birçok araştırmaya dayanıyor. Meksika’daki son yerli imparatorluğu olarak kayıtlara geçen Aztekler, kurumları, dini uygulamaları, Aztek savaşı ve günlük yaşamı bakımından değerlendirdiğimizde kıymetli bir tarihe de sahip. 13 milyonluk nüfusa sahip zengin bir imparatorluk olarak Aztek Uygarlığı hem kültürel olarak hem de fetihleri ile döneminde adından söz ettirmiştir.

Aztek Medeniyeti Tarihi Hakkında Araştırmalar

Aztek Medeniyeti’nden bahsedecek olduğumuzda en güçlü kaynaklar hiç şüphesiz tarihi kaynak alan araştırmalardır. Aztekler’e ait kültürün evlilikler, törenler, yetkili atamaları ve daha birçok konuda kendine has bir üslubu olduğu ortaya çıkmıştır. İmparatorluk kendine ait olan bir düzen çevresinde uzun yıllar varlığını sürdürmüş ve bu da araştırmalara konu olmuştur. Orta Amerika’da yaşayan yerli halk içerisinde belki de en önemli kültürel varlığa ait bulgular da Aztek Medeniyeti ile gün yüzüne çıkmıştır.

Aztekleri ilk keşfedenler İspanyollar olmuştur. İspanyollar, Hernan Cortes ve onun özel ordusu ile çıktıkları keşifte ilk kez bu medeniyet ile karşılaşmıştır. Aztek başkenti olan Tenochtitlan giderken Popocateptel volkanik dağının yanından geçerken ilk kez bir volkan gördüklerini ifade etmiştir. Bunun üzerine ilerlediklerinde bu görkemli imparatorluk ile karşılaşmışlardır.

Azteklerin Kültürel Varlığı

Aztek Medeniyeti, kültürel varlık olarak önemli uygarlıklar arasında yer alır. Kendine ait bir alfabesi ve yazı sistemi vardı. Hiyeroglif şeklinde olan Aztek dili “N’ahuatl” adında bir alfabeye sahipti. Aztek dili, ideogramlar ve çeşitli resimlerden oluşan bir yapıdaydı. Bu noktada Maya yazısı ile benzerlik gösteriyordu.

Gelişmiş bir alfabe sistemine sahip olmasının yanında, Aztek dini olarak bilinen bir inançları vardır. Bu inanç çerçevesinde sosyal hayatlarını düzenlemişlerdir. Kendi dinlerine has ritüellere sahiplerdir. Bu ritüelleri genellikle animizm unsurlarından alan bu kültürde birçok buluntuda da dini unsurların kalıntılarına rastlamak mümkündür. Tüm dini uygulamaların merkezinde yaşam döngüsünün sürekliliği vurgulanmıştır.

Ayrıca tüm bunların yanında Aztekler zaman yönetimi için de kendilerine ait bir sistem belirlemişlerdir. Aztek Medeniyeti kendi takvimini kullanmıştır. Bir takvim sistemine sahip olmaları nedeniyle önemli olayları tarihsel olarak da belirleyip kaydetmeleri kolaylaşmıştır.

Azteklerin güzel sanatlara verdiği değer de onların sonraki nesillere kalıcı eserler bırakmasında önemli bir noktadadır. Gerçeğe çok yakın olarak tasarlanan heykeller ile kendilerine has bir sanat anlayışını da ortaya koyan bu toplum, özellikle anıtsal heykeller ile de ön plana çıkmıştır.

Aztekler Nasıl Yok Oldu?

Aztek Medeniyeti, Avrupa’nın Meksika’yı fethinden sonra 16. yüzyılda kayboldu. Hala bazı bölgelerde fetih sonrası yaşayan Aztek’iler vardı. Ancak belli bir süre içerisinde asimile olan ya da yaşamını yitiren toplum günümüzde yerini Mexico City olarak bilinen şehre bıraktı. Tenochtitlan olarak bilinen başkent topraklarının yerinde günümüzde Meksika’nın başkenti yer alıyor.

Aztek Medeniyeti Avrupalılar tarafından keşfedildi. Ancak bu keşiften sonra uzun yıllar varlıklarını devam ettiremediler. Bunun tek nedeni ise Avrupalıların buraya getirmiş olduğu bulaşıcı hastalıklardı. Yalnızca bulaşıcı hastalıklarla değil, Avrupa’dan gelen silahlı birliklerin de saldırıları nedeniyle uygarlık bir süre sonra çöktü. Hernán Cortés komutasındaki Avrupalı işgalcilerin gelmesi ile çıkan savaş ve hastalıklar nedeniyle imparatorluk 1520’den sonra düşüşe geçti.

Aztekler Hakkında Merak Edilen İlginç Bilgiler

Aztekler dünya tarihinde birçok farklılık ile yer edinmeyi başarmıştır. Hala Orta Amerika ile ilgili çalışmalar yapan araştırmacıların başvurduğu önemli kaynaklar arasına giren Aztek Medeniyeti, günümüz Meksika’sının da kültürel değerlerinin temelini oluşturur. Aztekler tarih sahnesinde birçok farklılık ile de yer bulmuştur.

1.    Azteklerin Mezarları Yoktu

Azteklerin çok tanrılı inanca sahip olmasının yanında, bağlı olunan dine göre herhangi bir mezar yapılma inancı bulunmuyordu. Bir evden bir ölü çıktığında herkes bunu kendi evinin altına gömüyordu.

2.    Dünyanın En Büyük Piramidini Yaptılar

Dünyanın en büyük piramidini Aztek Medeniyetin yapmıştı. Meksika’da Cholula de Rivadabia’da bulunan piramit, 182.107 metrekare alan üzerine kurulan ve 54 metre uzunluğunda devasa bir yapıya sahipti.

3.    Kurban Törenleri ile Biliniyorlar

Aztekler kurban törenleri ile tanınan bir toplumdu. Bu törende belli bir tanrının kıyafetini giyen ve kendini bu uğurda kurban etmeyi taklit eden kişiler vardı. Ayrıca kurbanların ilk olarak kalbi çıkarılır, kafatası kesilir veya kurban tek başına seçkin savaşçılar ile savaşmaya zorlanırdı. “Çiçekli Savaşlar” adıyla bilinen savaşlar kurban toplamak için yapılırdı.

4.    Ölümden Sonra Yaşam İnancı Vardı

Aztekler bir sonraki hayatın da varlığına inanan çok tanrılı bir dine mensuptu. Hatta çoğu zaman köpekleri de kendileriyle birlikte diğer hayatta onlara yol göstersin diye gömerlerdi. Köpekler sahipleri ile birlikte öldürülürdü.

5.    Çocuklarını Köle Olarak Satarlardı

Çocuk yetiştirip bunları köle olarak satmak Aztek Uygarlığı için bir geçim kaynağıydı. Köle pazarları kurulduğunda herkes çocuklarını götürerek köle olması için satışa çıkarırdı. Ayrıca sözleşmeli kölelik olarak yaygın olan bir kölelik sistemi de vardı. Yani bir kölelik süresi bittiğinde köle, bonservisi ödendiğinde özgür bir insan olabiliyordu.

6.    Tenochtitlan Başkenti En Önemli Merkezdi

Yapısal olarak merkezi bir yerde bulunan başkent Tenochtitlan, 1300 yıllarında Texoco Gölü’nün üzerine kuruldu. Başkentte birçok tapınak piramitleri, saraylar ve bahçeleri yer alıyordu. Gelişmiş bir temizlik sistemi vardı. Hatta keşfedildiği ilk dönemde birçok Avrupa şehrinden çok daha büyüktü.

7.    Çocuklar İçin Eğitim Zorunluydu

Aztekler çocukların eğitimini önemseyen bir toplumdu. Çocuklara eğitimin zorunlu kılınmasının yanında orduda da güçlü bir eğitim süreci mevcuttu.

8.    Vergilere Kadar Her Şey Kayıt Altındaydı

Aztekler, dönemine göre gelişmiş bir toplum yapısına sahipti. Öyle ki vergi kayıtları da dahil olmak üzere birçok resmi bilgi yazılı kayıtlar altındaydı.